Symposium: serieuze spelen

Op 25 januari jl. bezocht ik een symposium over serious games, georganiseerd door het NIP. Serieus spelen, het lijkt met elkaar in tegenspraak. Maar de Nederlandse historicus Johan Huizinga beweerde in 1938 al in Homo Ludens dat spel een ernstige zaak is. Daarvóór werden serious games al op brede schaal ingezet voor militaire doeleinden, bij veiligheidsvraagstukken op luchthavens en bij de introductie van het vrouwenkiesrecht in Duitsland in 1910.Igor Mayer, professor aan de TU Delft en de eerste spreker op de bijeenkomst, gaf de volgende definitie van serious games: “(Computer) games or virtual worlds used for non entertainment purposes such as education and learning, political, public policy, management and decision making”. Volgens hem zijn serious games niet zo geschikt voor het aanleren van feitenkennis, maar zijn ze dat des te meer voor het verbeteren van procedurele en systematische kennis.

Marcus Vlaar, oprichter en mede-eigenaar van Ranj Serious Games, betoogde dat het doel van serious games is om mensen op een leukere en efficiëntere manier te laten leren. Hij doet dat bij voorkeur door een beroep te doen op zoveel mogelijk verschillende leerstijlen en door in het spel de werkelijkheid zo dicht mogelijk te benaderen. Volgens Annemarie Hiemstra van GITP zijn serious games vooral goed in te zetten naarmate taken complexer worden, de besluitvorming complexer wordt en vaardigheden niet meer met paper & pencil gemeten kunnen worden.

Verschillende serious games passeerden de revue, zoals Dijk Patrouille (TU Delft), een spel waarbij dijkwachters worden getraind in het herkennen van weinig voorkomende signalen, Shark World (Ranj Serious Games), een leiderschapsprogramma, waarbij zogenaamde Puppet Masters in contact staan met de trainers zodat er tijdens de training voortdurend bijgestuurd kan worden, en Book & Flight (GITP), dat de deelnemers traint in het verwerken van een grote hoeveelheid informatie. Al eerder berichtte Jolet u op deze plaats over een serious game die wordt gebruikt binnen de GGZ om alcoholici af te helpen van hun verslaving.

Hoewel psychologen serious games voor zowel assessment- als trainingsdoeleinden kunnen gebruiken, is op dit moment vooral nog het laatste het geval. De reden hiervan is dat serious games nog onvoldoende onderzocht zijn om de betrouwbaarheid en validiteit voldoende te kunnen garanderen. Maar de serious games zijn in opmars. Tijdens het symposium ontmoette ik Willempje Vrins, mijn vroegere aerobicsinstructrice die tegenwoordig werkzaam blijkt te zijn als programmamanager aan de Hogeschool voor de Kunsten. Zij vertelde dat ze in samenwerking met TNO een kennis- en expertisecentrum aan het oprichten is op het gebied van serious games. Serious games, a serious matter dus.