Belangrijke levensgebeurtenissen

Binnen een jaar tijd (nou ja, 369 dagen) gebeurde er veel in mijn leven: eerst trouwde ik en vervolgens overleden mijn beide ouders met een tussenpoos van negen maanden. Ook nam de (politieke) onrust in de wereld en ook in Nederland toe. Hoe vaak had ik het niet meegemaakt met cliënten: ze hadden een gevuld leven, deden hun best om de dingen goed te doen en waren ook nog eens gevoelige mensen die een ander graag van dienst waren. Dat ging allemaal goed totdat er zich in korte tijd meerdere ingrijpende gebeurtenissen aandienden in hun leven. Kortom: ik was gewaarschuwd.

En heeft dat geholpen? Absoluut. Dat wil echter niet zeggen dat ik helemaal geen averij heb opgelopen in deze periode. Zo is er een schouder die al een poosje protesteerde, maar niet de volle aandacht kreeg die hij verdiende omdat ik op dat moment voor mijn vader aan het zorgen was. Een mens kan nu eenmaal niet alles.

Het is leerzaam, zo’n periode. Het maakt weer eens duidelijk hoe belangrijk het is om dagelijks een moment te creëren waarin je bij jezelf stil staat (ook, of liever juist, wanneer je onder druk staat) en jezelf af te vragen: hoe voel ik me, hoe voelt mijn lichaam, zit er ergens spanning die ik kan loslaten en kan ik wat meer afstand nemen zodat ik kan bepalen of ik nog wel de juiste beslissingen neem? Wanneer je blijft draven en denken, en die neiging is er, dan ga je van alles over het hoofd zien – zeker de signalen van het lichaam. Het is belangrijk die serieus te nemen. Bovendien, besef dat zelfzorg de basis is voor zorg voor de ander. Denk maar aan de instructies voor het zuurstofmasker in het vliegtuig. Wanneer jij door je hoefjes zakt, valt er weinig meer te zorgen voor een ander. En opnieuw: meestal is het het lichaam dat de grenzen aangeeft en op een zeker moment de wilskracht het nakijken geeft.

De neiging is voorts om je te richten op de praktische zaken. Er moet immers een heleboel gepland en geregeld worden. Ontspanning en emotionele verwerking kunnen er dan gemakkelijk bij inschieten. Daar tijd voor inruimen kan aanvoelen als ‘niets doen’, resultaatgericht als we nu eenmaal vaak zijn. Maar ook dat wat niet direct waarneembaar is, misschien zelfs juist dat wat niet direct waarneembaar is, is zinvol. Zeker in een extraverte en prestatiegerichte maatschappij als de onze is het essentieel om regelmatig ‘niets te doen’, je terug te trekken, even alleen te zijn en ‘naar binnen te gaan’. Soms voelt dat niet meteen belonend en het kan in eerste instantie zelfs ongemakkelijk zijn. Maar het is uiteindelijk altijd de moeite waard.

Dan: ken u zelve. Wanneer je weet wat je gezonde en minder gezonde patronen zijn, herken je ze sneller in het dagelijks leven en kun je sneller ingrijpen. Wanneer je ze bovendien van jezelf accepteert, vergroot dat de kans dat je in staat bent ze te erkennen wanneer behulpzame vrienden je er op wijzen. Je kunt er dan met openheid en zelfcompassie op reageren, in plaats van kritisch en afwijzend (“Hoezo, dat doe ik helemaal niet!”). Het mogen allemaal behoorlijk open deuren zijn, maar weten is nu eenmaal iets anders dan doen. Let vooral op perfectionisme, teveel varen op wilskracht en jezelf wegcijferen.

En dan breekt hopelijk een rustiger fase aan en is het belangrijk om terug te schakelen. Dat kan lastig zijn, je bent misschien gewend geraakt aan een nieuw actieniveau. Ik heb mensen ontmoet die nog jaren door bleven hollen. Luister daarom niet altijd naar je gevoel, wanneer dat op bevel van je hormonen (adrenaline, endorfine) “Doorgaan!” roept. Las regelmatig pauzes in, bijvoorbeeld voor yoga en meditatie of het aaien van de hond of de kat, en neem de tijd om te ontspannen en te herstellen. Zo ga ik weer vaker naar Rembert, kook weer vaker zelf, ga weer wat vaker in het weekend wandelen, allemaal dingen die er in dat jaar nogal eens bij inschoten, en verheug mij alvast op een lange vakantie in het voorjaar.