Zelfcompassie in de snelkookpan of op het sudderplaatje

Afgelopen zomer heb ik samen met Elke Smeets Chris Germer en Kristin Neff geassisteerd bij een intensive MSC voor zo’n honderd deelnemers op de Veluwe. MSC staat voor Mindful Self-Compassion, in het Nederlands Compassietraining genoemd, en is ontwikkeld door Germer en Neff, respectievelijk psychotherapeut en onderzoekster. Deze training wordt aangeboden in acht wekelijkse bijeenkomsten van tweeëneenhalf uur, analoog aan het format van de mindfulnesstraining, maar tevens wordt hij als intensive aangeboden in vier à vijf dagen. Die laatste vorm leent zich beter voor internationale trainingen, en zo heb ik hem ook gevolgd. Zelf bied ik MSC in de langere versie aan op het Centrum voor Mindfulness. Assisteren bij de mensen die de training hebben ontwikkeld en door wie ik zelf ben opgeleid was een nieuwe en leerzame ervaring. Het bood mij bovendien de gelegenheid beide vormen met elkaar te vergelijken.

De voornaamste taak van Elke en mij was om individuele gesprekken te voeren met de deelnemers, zowel op afspraak als wanneer het hen even teveel werd. Na een dag of twee begon op te vallen dat de training niet alleen intensief was vanwege de gecomprimeerde vorm, maar ook vanwege het snelkookpaneffect: deelnemers leken door diepgaandere verwerkingsprocessen te gaan dan bij de meer uitgespreide versie. In die laatste variant, waarin de stof wordt verdeeld over twee maanden, is het wellicht wel gemakkelijker om zelfcompassie op structurele basis te cultiveren. We weten immers uit onderzoek naar workshops en trainingen in het bedrijfsleven dat ‘een dag op de hei’ weliswaar veel indruk kan maken op de deelnemers, maar dat trainingen die een langere periode bestrijken vaak tot grotere gedragsveranderingen op de langere termijn leiden. Waarschijnlijk zullen de effecten van beide vormen van de MSC grotendeels overlappen. Maar mocht ik gelijk hebben, dan hebben ze daarnaast ook zo hun eigen kwaliteiten.